سیستم 4 - 4 - 2 قسمت اول

آینده سیستم 4-4-2 چیست؟

چیدمان مورد علاقه فوتبال انگلیس هنوز به پایان راه نرسیده است، اما جام جهانی اخیر نشان داد که آینده ی سیستم 4-4-2 تیره به نظر می رسد

.جاناتان ویلسون، گاردین

آیا 4-4-2 به زودی جزئی از تاریخ می گردد؟

 

این جام جهانی برای بسیاری از چهره های محبوب تا پیش از آن، تورنمنتی ناگوار بوده است – شامل تمام بازیکنانی که در تبلیغ شرکت نایک برای جام جهانی حضور داشتند*، مارسلو لیپی و نیز ذهنیت های موجود در باره آفریقا – اما هیچ کدام از آنها به اندازه ی چیدمان 4-4-2، تورنمنتی چنین تأسف برانگیز را تجربه نکردند. و اکنون که حامی قدیمی ِ این سیستم یعنی مایکل اوون نیز تردید درباره ی آن را آغاز کرده است، آینده چیدمانی که به مدت 40 سال بر فوتبال انگلیسی حکمفرمایی می کرد، تیره به نظر می رسد.

یوهان کرویف نیز به این قضیه اشاره کرده است، جای تعجب نیست که وی همچنان بر عقیده اش مبنی بر استفاده از سیستم 4-3-3 پافشاری و 4-4-2 را با آن مقایسه می کند. او عقیده دارد که سیستمی با 3 خط مستقیم نمی تواند انعطاف پذیری لازم را برای ایجاد مثلث های پاسکاری داشته باشد. این همواره یک اصل بوده است که در شرایط کاملاً برابر، همواره مثلث ها بر خطهای مستقیم پیروزند. و ایجاد این مثلث ها در مدل بازی کرویف همواره قابل پیش بینی بوده است. در ترکیب 4-2-3-1 به دلیل فرم ِ

W شکل آن در میانه زمین، مثلث های به هم پیوسته به طرزی شاخص دیده می شود.

اکنون این سوال ایجاد می شود که اگر زیان سیستم 4-4-2 تا این اندازه مشخص است، چرا این سیستم در تمام این سالها دوام آورده است؟ در ابتدا باید دانست که کرویف درباره ی دیدگاه خاص خود از فوتبال سخن می گوید، دیدگاهی که ریشه در حفظ مالکیت توپ و پرس حریف دارد. همین دیدگاه وی را بر آن داشت که – حتی پیش از بازی فینال جام جهانی – خود را به جای هلند بیشتر در صف اسپانیا قرار دهد. به هر حال این نوعی شیوه بازی است (که با توجه به موفقیت اخیر بارسلونا و اسپانیا مطمئناً روش موفقی است) اما قطعاً تنها شیوه ی موجود نیست. این موضوع که بازی ِ همراه با پاس های کوتاه و بر اساس تکنیک ِ بازیکنان برای همگان قابل استفاده نیست، به وضوح در جام جهانی نشان داده شد. در این تورنمنت بسیاری افراد شیوه پویا و بیش از آن مبتنی بر ضد حمله ی آلمانها را ترجیح دادند

.

مثلث های پاسکاری ای که به آنها اشاره شد، صرفاً برای تیمی مهمند که به دنبال حفظ مالکیت توپ باشد. برای تیمی که به دنبال متوقف کردن مالکیت ِ حریف است، 4-4-2 می تواند بسیار موثر باشد. عبارت مشهور "دو دسته چهارگانه دفاعی

(two banks of four)" که برای مدتی طولانی جزئی از ظاهر تیم های انگلیسی در تمام بازی های خارج از خانه در رقابتهای اروپایی شده بود، از همین سیستم برخاسته است. فولهام فصل گذشته نشان داد که این شیوه تا چه اندازه می تواند سودبخش باشد: قرار دادن خط هافبک در فاصله بسیار کم از مدافعین و به حداقل رساندن حفره های بین خطوط برای نفوذ هافبک های پیش تاخته و مهاجمین عقب کشیده ی حریف به طوریکه نفوذ در این لایه ها بسیار دشوار می گردد. مهم نیست که شما چند مثلث پاسکاری تشکیل دهید وقتی نمی توانید توپ را به نزدیک تر از فاصله ی 35 متری ِ دروازه حریف برسانید.

به عنوان مثال می توان به بازی لیورپول ِ جرارد هولیر

(Gérard Houllier) در رم در جام یوفای سال 2001 اشاره کرد، در آن بازی لیورپول روبی فولیر و اوون و نیز بخش هایی دیگر از خط هافبک را تا فواصل 50 یاردی عقب کشید، در این روش فضاها بسته نگاه داشته می شوند و بدین ترتیب تیم از گل نخوردن اطمینان حاصل می کند، و اگر بازیکنی – مانند اوون در آن بازی که دو گل به ثمر رساند – بتواند دروازه حریف را باز کند، چه بهتر. و نیز می توان به بازی فولهام برابر هامبورگ در نیمه نهایی لیگ اروپا اشاره کرد.

شیوه اسلوونی هم در مرحله مقدماتی و هم در طول جام جهانی ( با اینکه کمی بیشتر بر تملک توپ استوار بود ) بی شباهت به این سیستم نبود، خصوصاً پس از آنکه زلاتان لیوبیانکیچ

(Zlatan Ljubijankic) جای زلاتکو دِدیچ(Zlatko Dedic) را در زمین گرفت. لیوبیانکیچ بازیکنی تکنیکی تر و تمام کننده بهتری نسبت به ددیچ است، اما او به دنبال موقعیت ها نمی دود. همین مسئله باعث شد حداقل در برابر انگلستان، تنها پل ارتباطی هافبک و حمله اسلوونی به هجوم های گهگاه والتر بیرسا(Valter Birsa) از سمت راست شود(در آن بازی اسلوونی با چنان وحشتی بازی می کرد که باعث میشد گاهاً ازخود بپرسید آیا کسی به آنها گفته است که استن مورتنسن (Stan Mortensen) و تام فینی (Tom Finney) دیگر بازنشسته شده اند).